ΤΙΤΛΟΣ : ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΤΤΙΚΩΝ ΜΕΛΑΝΟΜΟΡΦΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ : Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ Μ. ΤΣΑΠΟΓΑ
ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ : 2010
Ο όρος «τεχνολογία των αρχαίων αττικών μελανόμορφων αγγείων» αναφέρεται κυρίως στο εξαιρετικής ποιότητας στιλπνό μαύρο επίχρισμα, γνωστό ως μαύρη βαφή (black gloss) με το οποίο είναι διακοσμημένα τα περίφημα αττικά μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία.
Φυσικά, ο τρόπος δημιουργίας του υλικού αυτού είναι πλέον γνωστός, δεδομένου ότι η ορυκτολογική και χημική σύσταση καθώς και ο τρόπος παρασκευής και όπτησης της μαύρης βαφής αποτέλεσαν αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας που ξεκίνησε στα μέσα του 18ου και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, η παρασκευή της μαύρης βαφής συνεχίζει να παρουσιάζει σοβαρές δυσκολίες, δεδομένου ότι η μέχρι σήμερα διεξαχθείσα έρευνα στηρίζεται αποκλειστικά στη διερεύνηση των δυνατοτήτων φυσικών σιδηρούχων πηλών από διάφορες περιοχές της χώρας. Η συγκεκριμένη πρακτική, οδηγεί σε μεθόδους παραγωγής εξαρτημένες από τα υπάρχοντα χώματα, που είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες ενώ παράλληλα αποδίδουν εξαιρετικά μικρές ποσότητες βαφής. Ως εκ τούτου, η χρησιμοποίηση της αττικής βαφής στα ελληνικά εργαστήρια κεραμικής είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Στη εργαστηριακή αυτή μελέτη που υλοποίησε το ΕΛΚΕΑ σε συνεργασία με την ΕΚΕΠΥ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ΕUREKA -BLACK GLOSS αξιοποιήθηκαν οι νέες τεχνολογίες για την εξεύρεση τρόπων τυποποίησης της παραγωγής υψηλής ποιότητας «μελανής βαφής». Διερευνήθηκαν οι καταλληλότεροι τρόποι εφαρμογής της (υπόστρωμα, πάχη, τρόποι εφαρμογής) καθώς και η καταγραφή και τυποποίηση των βέλτιστων κύκλων όπτησης.Παράλληλα αξιοποιήθηκαν οι μέθοδοι παραγωγής της «μελανής βαφής» για την παρασκευή υψηλής ποιότητας χρωματιστών «βαφών» (επιχρισμάτων) που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε εφαρμογές της σύγχρονης κεραμικής.
